camın büyüsü: KİLN CASTİNG-FIRINDA ŞEKİLLENDİRME

Drapeli Kadın -Woman in Drapes

?????????NASIL KALIP ALINIR ?????????

Kalıpla şekillendirme tekniğinde defalarca kalıp alınır.Bıkmadan usanmadan ..Sabır her işin başı..Eliniz her türlü kire ,pisliğe bulaşacak...Kil, alçı, mum ..Bunlara hazır olun ama siz titiz olacaksınız her konuda .Bu şart!.Tartacaksınız ,temizliyeceksiniz.Çamuru alçıya, mumu çamura karıştırmadan..

lk önce kilden arzu edilen şekil yapılır..Elden gelmiyorsa beğenilen bir obje de kullanılabilir.
Tabii ki size ait bir parça olabilmesi için tasarımın da size ait olması tercih nedenidir.

İlk kalıp alma işlemi GELFLEX adında silikona benzeyen ama silikondan çok daha ince detayları kalıp aşamasında gösteren bir malzeme ile yapılır.Her sanatçının tercih ettiği değişik malzemeler vardır.Gelflex yerine RTV ya da daha farklı birçok kalıp alma malzemesi mevcuttur.Yapılan işe göre de bu değişebilir.Ama ben çoğunlukla ince detayları net ve temiz bir şekilde verdiği için Gelflex'i tercih ederim.

Küçük parçalara kesilen gelflex pyrex bir kap içerisinde ,mikrodalga fırında 700 W ısıda 5 dakika ısıtılır.Çıkarılıp karıştırılır ve 2.kez 700 W ısıda 3 dakika daha ısıtılır.

Çıkarılıp tekrar karıştırılır.3. ve son kez 700 W ısıda 3 dakika daha ısıtılıp tamamen akışkan hale gelip eriyen gelflex dört tarafı kapalı ısıya dayanıklı bir malzemeden( bu cam,galvaniz boru,ısıya dayanıklı plastik,stropor olabilir..zemininin etrafı kil ile sıkıştırılarak dışarıya sızması engellenir.) bir hazne içine yerleştirilmiş kil modelin üzerinden dökülerek tamamen üstü kapanıp üç,dört parmak da geçecek hizaya gelene kadar doldurulur.Bu işlem yapılırken erimiş gelflex çok sıcak olacağı için kabı microdalgadan çıkarırıken muhakkak teflon bir eldiven ile tutulmalıdır.

Objenin büyüklüğüne göre soğuma zamanı değişse de yaklaşık 1 saat içinde soğuyan gelflex kalıp üzerine 1 ölçü suya 2 ölçü alçı karıştırılarak elde edilen karışımı dökerek gelflex kalıp ters çevrildiğinde düzgün durabilmesi için ayak hazırlanır.Gelflex kalın döküldüyse ve ters çevrildiğinde ayakta düzgün durabilecek gibiyse buna gerek kalmıyabilir.

Alçı da kuruyınca haznenein içinden gelflex kalıp çıkarılır, ters çevrilir,kesilerek içindeki model çıkarılır.Bol su ve sabun ile bir sünger yardımıyla iyice yıkanır.İçinde kil ya da yabancı hiçbir malzeme kalmadığından emin olununca ,kurulanır ve bir koli bantı yardımıyla kesilen yerlerden çepeçevre bantlanarak kalıp bütün haline getirilir.Kesik yerlerin birebir öpüşmesine dikkat edilmelidir.

Şimdi sıra 2. aşama olan mumla kalıp alma bölümüne geldi.

Balmumu bain-marie usulu eritilir.Yani bir büyük kaba su konulur ve üstüne bir kap daha konulup bunun içine balmumu konulur.İç kap, altta içi su dolu olan kaba olan temasından alttaki kaptaki su kaynayıp ısınınca yavaş yavaş eriyecektir.Tamamen erimiş çikolata kıvamına gelince gelflex kalıbımızın içine dökerek 2.kalıp alma aşamasını başlatmış oluruz.

.Mum döküldüktükten sonra soğuyana dek kalıbı hiç oynatmamak esastır.Dışardan kabuk bağladığını görmeniz içerideki mumun soğuduğunu göstermez.Kalıp 1 gün dokunulmadan yerinde bırakılır.Zaten bu arada yeteri kadar yorulunmuştur.Mola zamanı alınabilir.

Gelflex kalıbın içinden çıkarılan mum obje bizim kilden yapmış olduğumuz objenin bire bir aynısı olmuştur.Ufak tefek pürüzler sentetik tinere batırılan yassı samur fırça darbeleriyle temizlendikten sonra üçüncü kalıp aşamasına gelmiş bulunuruz.

Yine sağlam bir hazne edinildikten sonra zemin, sulandırılmış arap sabunu ya da el yıkama deterjanı ile ıslatılır..Bu işlem mum objenin üzerine dökülecek alçının kuruduktan sonra zemine yapışmasını engellemek amaçlıdır.

Sonra mum kalıbımızı bunun ortasına yerleştirirz.Mum kalıbımızın altına muhakkak kilden kalıp ağzı ilave edip fırında camın kalıba eriyip akmadan önce rezervuar görevi görecek bir hazne ihtiyacının karşılanmasıdır.Bunu yaparken her zaman kalıp ağzının modelden daha geniş ve büyük olmasına dikkat etmek ve mum modeli kalıp ağzı kil kütleye kürdanlarla sabitlemek gerekir ki bu alçı dökülürken kil ile mum modelin birbirlerini tutması amaçlıdır.

Burada önemli olan diğer bir faktör ise objenin ters açılarının iyi hesap edilmesi işlemidir.
Cam fırında eriyip kalıbın içini doldururken hava yapıp tıkanmaması için ters açıların olduğu yerler iyice hesaplanıp buralara balmumuna batırılmış kürdanlar saplıyarak kanal açmayı ihmal etmemek şarttır.

Bunu yaparken kürdanların kalıp duvarına değmesini göz ardı etmeyelim..

Şimdi cam fırınına girecek kalıbımızın son aşamasını hazırlamaya geldi .

Dördüncü kez kalıp alacağız .

İyice sabitlendikten ve kontrolleri yapılıp sızıntı tehlikesini ortadan kaldırdıktan sonra alçımızı hazırlamaya koyuluruz.İşte cam fırınına girecek olan kalıpta kullanılan alçı formülü .....

1 ölçü su
1 ölçü Baldudak marka alçı
1 ölçü silika(fırında ısıya dayanıklı olabilmesi için)

Bu miktar objenin büyüklüğü oranında arttırılır.

Güzelce karıştırılan alçı karışımı hazneye dökülür.Kalıbı hazırladığınız tezgah sallanarak hava kalmadan alçının kalıp içerisinde iyice yerleşmesi sağlanır.Veee donmaya bırakılır.

Birkaç saat sonra donabilen bu kalıbı ben en az 1 gün kendi halinde bırakmayı tercih ederim.Çünkü kalıbın içerisindeki mumu boşaltma aşamasında buhardan faydalanarak çıkaracağımız için kalıbımın iyice kurumuş olması, risk alıp işi aceleye getirmeye değmeyecek sorunlar yaratabilir.

İyice kurumuş olan alçı kalıp ters çevrilerek, su dolu bir kabın ateşte çıkardığı buhara tutularak yavaş yavaş eritilip akıtıldıktan sonra sentetik tiner, sıcak kaynamış su ve buhar tabancasına tutularak içinde hiçbir mum kalıntısı kalmayana kadar temizlenir.

Ve nihayet kalıbımız fırına konulmaya hazır hale gelmiştir.Ama önce içine ne kadar cam doldurmamız gereklidir? Bunu hesaplamak için yapacağımız ilkel ama bir o kadar da kesin bir hesap vardır ki bizi her zaman doğru miktara götürür.

Bunun için yaklaşık 5 litrelik bir kova alırız ve yarısından biraz fazla içine su doldururuz.Suyun üst seviyesini kalemle işaretleriz.Sonra bir bardak yardımıyla bu kovanın içinden aldığımız suyu kalıbımızın içine boşaltmaya başlarız.Tepeleme dolduğu zaman bardakta kalan suyu tekrar kovanın içine boşaltırız.Bu arada kalıp ağzını hesaba katmayacaksınız.Sadece objenin kalıpta kapladığı yer gerekli ..Daha sonra kestiğiniz camları kovanın içine teker teker koyarak kalemle işaretli yere gelene kadar cam ilave etmeye devam edeceksiniz.İşaretli yere gelince kovanın içindeki cam parçaları sizin kalıbınızda gerekli olan miktara eşit olacaktır.Camları kovadan çıkarıp ,kurulayıp,kalıbınızın içindeki kalıp ağzı dediğimiz kısmına düzgün bir şekilde istifliyerek kalıbınızın fırınlanma aşamasına hazır hale getirmiş oluyorsunuz.

Bütün bunlardan sonra .......işte sonuç....

Drapeli Kadın -Woman in Drapes